Het leven en werk van Richard van Dijk (1939 – 2008)
De jeugdjaren
Richard groeide op in een groot Rooms-Katholiek gezin.
Hij was het 14 e kind in een gezin van 15.
Katholiek zijn betekende in die tijd nog gedwongen te worden tot allerhande
verplichtingen en het naleven van geboden.
Richard heeft zich daar al vroeg tegen geweerd en in dat opzicht was hij zijn
tijd vooruit.
Dit uitte zich onder andere in het dragen van opvallende kleding, het dragen van lange haren, het niet naleven van de zondagsplicht en dergelijke.
De druk binnen het gezin en de vele opgelegde beperkingen hebben zijn karakter
nadrukkelijk gevormd.
Het tekenen en schilderen moet al in zijn jonge jaren een uitlaatklep voor hem geweest zijn.
Een en ander heeft ertoe geleid dat Richard al vroeg zijn eigen plekje buiten het gezin zocht
wat het begin werd van een sober bestaan en een lange reeks van ateliers waar hij om diverse redenen telkens weer uit moest.
Talent en scholing
Richard was een “natuurtalent” en waar hij dat vandaan had is overduidelijk.
Er zijn olieverfschilderijen van hem bewaard gebleven die hij op 14-jarige leeftijd
schilderde.
De oorspring van zijn talent is te vinden bij zijn Opa aan moeders kant.
Die heeft een redelijk aantal, met de hand geschreven, Missalen achter gelaten.
Ze zijn geillustreed met afbeeldingen van bloemen die hij bij zijn wandelingen in de natuur tegenkwam.
Ook andere kleinkinderen hebben als beeldend kunstenaar naam gemaakt.
De grootste zorg van onze ouders was hun kinderen tot zelfstandige, geschoolde mensen op te
voeden.
Zo werd dan ook Richard, de tekenaar, gedwongen op zijn minst ‘n beroep te leren.
En wat lag er meer voor de hand dan hem als huisschilder/ decorateur op de Ambachtsschool in te schrijven.
Ofschoon bij hem elke vorm van motivatie ontbrak, is die tijd niet voor niets geweest.
Het gaf hem uitgebreide basiskennis van materialen en technieken die ook in de schilderkunst gebruikt worden.
Bovendien, als de nood hoog werd, kon hij een centje verdienen met decoratiewerk.
Om zich verder te scholen bezocht hij enig jaren het Kunstacademie en koos de richting “Vrije Kunst”.
Het werk
Na het Academie heeft hij zich voornamelijk toegelegd op het schilderen met olieverf op linnen.
Daarnaast talloze schetsen, pastels, aquarellen en houtskooltekeningen.
Korte tijd heeft hij geëxperimenteerd met geraffineerd ontworpen Mobielen en werd beïnvloed door het Kubisme, een richting die hij spoedig achter zich liet.
Het is kenmerkend voor Richard dat hij slechts dat schilderde wat hem “greep”.
Slechts zelden werkte hij in opdracht.
Zo portretteerde hij even graag de schoonheid van een jonge vrouw als het karakteristieke
aangezicht van de ouderdom.
Op latere leeftijd domineerden de thema’s Natuur, het landschap, de bomen, de zee en het licht.
De inkomsten
Het is niet ongewoonlijk dat kunstenaars een arm bestaan leiden.
Zo ook Richard.
Gelukkig werd in zijn tijd een voorziening voor kunstenaars ingevoerd, de BKR, of te wel
de “Kontraprestatie”.
Kunstenaars leveren bij de gemeente kunstwerken in waarvoor ze, na goedkeuring, geld ontvangen.
Hierdoor werd Richard in staat gesteld het beste linnen, verf en penselen te gebruiken.
Bovendien kon hij zich eindelijk een ruim atelier veroorloven en enorm produktief worden.
Zijn nalatenschap bestond dan ook uit ruim 300 werken en zakken vol uitgeknepen verftubes.
Aan materiaal heeft Richard nooit gespaard. Dat uit zich ook in de manier van schilderen dat uitermate “pasteus” genoemd kan worden.
Gegrepen door het onderwerp, schilderde hij met grote kracht. Zo’n grote kracht dat hij vreesde met zijn penseel door het linnen te steken.
Daarom is aan zijn latere werk geen penseel meer van pas gekomen.
Hij werkte graag met strookjes karton.
De afbeelding laat zien men hoe hij de met verf besmeurde strookjes op een
oude ezel plakte.
Inspiratie van de zee.
Iedere zomer was Richard enkele weken op Texel te gast bij zijn vriendin en haar ouders.
Hij kwam daar sterk onder de indruk van het duinlandschap en de bruisende zee.
Geen wonder dat het thema “zee” een belangrijke plaats ging innemen in zijn werk.
De kracht van de golven en het ruisen van de branding wist hij in zijn werk vast te houden.
Ook kwam hij in de gelegenheid met een kennis naar De Panne aan de Belgische kust
te reizen en dat leverde diverse indrukwekkende zeelandschappen op.
Zulke uitstapjes waren echter grote uitzondering.
Hij durfde immers noch met de trein noch met een auto te reizen.
Richard kan dus terecht een Tilburgse Kunstschilder genoemd worden omdat
het meeste van zijn werk in Tilburg is ontstaan met onder andere landschappen uit zijn
directe omgeving.
De dood
Eind 2008 voltooide hij voor het laatst een schilderij.
Een landschap dat hij zag en vastlegde vanuit het raam van het ziekenhuis.
Veel te vroeg moest hij voor het laatst zijn penseel neerleggen.
Hij ligt begraven op het kerkhof aan de Gooirkestraat te Tilburg. |
Als jullie willen wil ik de tekst graag aanpassen en meehelpen aan deze site Weinigen hebben Richard zo goed gekend als ik.
blij nog wat over richart te vinden.ben zo n50 jaar zijn vriend
geweest,aardig stukje over hem.
heb nog schilderij van hem,de hasseltse kapel,daar ter plekke geschilderd.toen wij pas bevriend waren,meer dan 50 jaar geleden,